Dok su u Sjedinjenim Američkim Državama narednih dana na programu četvrtfinala novog, proširenog izdanja Svetskog klupskog prvenstva, svet sporta gleda i iza kulisa – u priču o moći, novcu i geopolitičkom uticaju koji oblikuju budućnost fudbala. Turnir koji je sa sedam proširen na čak 32 ekipe, pod sloganom FIFA da “fudbal postane zaista globalan”, izazvao je brojne kritike zbog pretrpanog kalendara, opterećenja sa 63 meča u 11 američkih gradova i potencijalnog urušavanja domaćih liga. Naizgled osuđen na propast zbog manjka sponzora i emitera, ovaj projekat je neočekivano preživeo zahvaljujući kapitalu iz Saudijske Arabije, što otvara pitanja o budućnosti sporta i nezavisnosti FIFA.
BBC je objavio detaljno istraživanje o vezi između FIFA i saudijskog državnog investicionog fonda (PIF), pokazujući kako je “naftni novac” postao ključ za opstanak ovog turnira i otvaranje vrata Saudijskoj Arabiji ka još većoj ulozi u svetskom fudbalu.
Meridian sport ti donosi BONUS DOBRODOŠLICE – do 6.500 DINARA uz dva dana igre bez depozita!
Planirano proširenje Svetskog klupskog prvenstva i velika novčana ulaganja delovali su kao preambiciozni potez, suočen sa nezainteresovanošću emitera i sponzora. U tom trenutku, PIF je preko investicije u platformu DAZN promenio tok događaja. DAZN je za milijardu dolara otkupio prava prenosa turnira širom sveta, iako je sama platforma beležila finansijske gubitke. Ubrzo zatim, filijala PIF-a investirala je istu sumu u DAZN. Iako DAZN insistira na nezavisnosti svoje odluke, blizina ovih investicija i hitna potreba FIFA za partnerom izazivaju sumnje da je reč o dobro osmišljenoj saudijskoj strategiji koja je prikrila stvarni cilj – održavanje turnira po svaku cenu.
Zvanično, Saudijska Arabija predstavlja ovo ulaganje kao “priliku za rast” fudbala u regionu Bliskog istoka i severne Afrike. Izvori bliski vlastima u Rijadu ističu da je cilj promocija turizma, modernizacija zemlje i diversifikacija ekonomije. Ipak, stručnjaci u ovom potezu vide političku igru, jačanje veza sa FIFA i obezbeđivanje domaćinstva Svetskog prvenstva 2034. godine. Kritičari, uključujući brojne nevladine organizacije, ističu da je reč o netransparentnom procesu i dogovoru gde jedna strana donosi novac, a druga prestiž.
Reklama za Mundijal kakav niko ne želi
Ulaganje u Svetsko klupsko prvenstvo deo je šire strategije Saudijske Arabije da kroz sport izgradi geopolitički i kulturni uticaj. Posle boksa, Formule 1 i golfa, sada je fudbal centralni deo “sportske diplomatije” kraljevstva. Uključivanjem klubova poput Al Hilala i organizacijom turnira pod okriljem FIFA, Saudijska Arabija traži legitimitet i podršku za domaćinstvo Svetskog prvenstva 2034, koje je već dobila. Prošireni format takmičenja i igranje u više američkih gradova izazvali su talas nezadovoljstva sindikata igrača i ekoloških organizacija zbog opterećenja fudbalera i negativnog uticaja na životnu sredinu. Kritičari smatraju da turnir, uprkos obećanjima o “globalnom fudbalu”, prvenstveno služi kao komercijalno opravdanje iza kojeg stoje ekonomski i geopolitički interesi.
Sve ukazuje da će Saudijska Arabija ugostiti i Svetsko klupsko prvenstvo 2029. godine. Klubovi poput Al Ahlija već su osigurali mesto osvajanjem AFC Lige šampiona 2025, a domaćinstvo bi omogućilo Saudijcima da nastave da grade reputaciju centra svetskog fudbala i dodatno razviju svoju Pro ligu.
FIFA planira da 2029. proširi broj timova sa 32 na 48, što dodatno podiže rasprave o ravnoteži između sportskih zahteva i finansijskih ambicija. Dok ljudi iz DAZN-a poput Pita Olivera vide ovo kao šansu da se fudbal dodatno popularizuje, sindikati igrača upozoravaju na prenatrpan kalendar i rizike po zdravlje sportista. Saudijska Arabija planira da koristi turnir kao deo svoje “Vizije 2030” kako bi ojačala ekonomiju, privukla turiste i pozicionirala se kao globalni sportski centar, dok mnogi ostaju zabrinuti zbog pitanja ljudskih prava, ekologije i sposobnosti kraljevstva da organizuje kompleksne događaje.
Tribine pune samo u kadru: Publika nezainteresovana za “najbolje klubove sveta”
Odluka FIFA da dodeli domaćinstvo Saudijskoj Arabiji, odmah posle dogovora sa DAZN-om, dodatno je pojačala sumnje u proces, naročito jer su potencijalni kandidati imali samo mesec dana za prijavu, što je odvratilo zemlje poput Australije. NVO Fair Square ocenjuje da je proces bio “duboko manjkav” i krojen u korist Saudijske Arabije, dok se saradnja FIFA i kraljevstva naziva “brakom iz interesa” koji otvara prostor za pranje novca. Dok FIFA tvrdi da je cilj “dobrobit globalnog fudbala”, sve više je onih koji u ovim potezima vide opasnost za fudbal pod uticajem ekonomski moćnih država.
Ovaj turnir, uz sve kontroverze, mogao bi da označi prekretnicu ne samo za FIFA, već i za celokupni fudbal, jer pokazuje kako sport postaje sredstvo za jačanje političkog i ekonomskog uticaja zemalja poput Saudijske Arabije, čak i po cenu klimatskih, etičkih i demokratskih kompromisa.
Bonus video:
